Thưa các bạn độc
giả,Lồn là một khái
niệm không còn xa lạ gì
đối với những người
dân Việt Nam nói chung.
Nó ban đầu chỉ là một từ
để chỉ cơ quan sinh dục
của phụ nữ, nhưng qua
lớp trầm tích thời gian,
con dân Việt đã nâng nó
lên thành một khái
niệm mang tính nhân
văn, triết lý, và mỹ
thuật. Ngày nay chúng
ta có thể gặp từ "lồn" ở
bất cứ nơi đâu trong
cuộc sống hàng ngày.
Từ ông xe ôm đến bà
đồng nát, từ thằng bé
đánh giày đến các đứa
bé sơn móng tay, từ
ông bán bánh mì đến
các bà bán thịt, từ thằng
nghiện đến các chị cave,
từ học sinh đến sinh
viên, từ người ít học
đến người nhiều
học…..Tất cả đều có thể,
trong một phút giây
nào đó,phát ngôn
ra :"Lồn!". Nó đã quá
gắn bó và quá thân
quen với người Việt
mình như vậy, tại sao
chúng ta lại không thể
nhìn nhận lại nó một
cách trìu mến hơn,
nghiêm túc hơn thay vì
cứ coi nó là một cái gì
xấu xa tục tĩu như
nhiều người vẫn hằng
quan niệm? Vì lý do giải
oan cho [từ ] "lồn", hôm
nay chúng ta lại phải có
một cuộc gặp gỡ với vị
tiến sỹ tình dục học khả
kính Thiên Nguyên (các
bạn chú ý trong bài này
chúng ta chỉ đề cập đến
khái niệm "lồn"- văn
hóa và ngôn ngữ, chứ
không nói đến khía
cạnh "lồn"- sinh học,
nhân tướng học.)
TTM: Thưa tiến sỹ, ông
có thể cho tôi và những
độc giả của báo Cải bẹ
ngày nay được biết
những hiểu biết/quan
niệm/cách nhìn nhận
của ông về "Lồn" được
không ạ. Cụ thể, ông có
thể nói ngắn gọn định
nghĩa về "lồn" theo cách
hiểu của ông?
Ph.D Thiên Nguyên:
[Hừm,ừm…ừm.] Tôi
thấy cái vấn đề mà anh
nói đến nó thú vị đấy
chứ. Quả thực "Lồn" là
một khái niệm mà
chúng ta phải tiếp xúc
hàng ngày mà chưa ai
dám tiếp cận nó một
cách nghiêm túc và
khoa học theo khía
cạnh văn hóa. Theo
wikipedia thì "Lồn" là
một " danh từ của týp ít
người bình dân hôm nay còn
sử dụng, có văn hóa thấp,
nên từ ngữ này không được
thanh cao cho lắm. Ý để chỉ
cái "cửa mình", cái bộ phận
sinh dục của người phụ nữ.
Trong sinh hoạt đời thường
thì từ này được sử dụng
trong tình huống kể chuyện
tục, kể chuyện tiếu lâm, hoặc
để người ta văng tục, chửi
thề…theo kiểu thiếu văn hóa.
Riêng trường hợp khác,
trong câu vè bình dân, câu
đố dân gian xa xưa thì danh
"cái lồn" hay"lồn" thì từ này
không có dụng ý xấu, hay
tục tĩu mà người xưa muốn
ám chỉ, nói bóng đến hình
tượng khác…."
Đấy, ngay cả định nghĩa
lồn trên wiki còn sơ sài,
cảm tính và thiếu
chuyên nghiệp. Chứng
tỏ cho đến nay mọi
người vẫn còn né tránh
từ"lồn", coi nó là xấu
xa, dơ bẩn, và không
phải thứ ngôn ngữ của
người có học. Theo tôi,
ngắn gọn này nhá: "Lồn"
là một phạm trù văn hóa có
tính phổ quát trong cộng
đồng người Việt, nó bao hàm
nghĩa đen là cơ quan sinh
dục nữ và nhiều ý nghĩa phái
sinh do đời sống dân gian
vun đắp và xây dựng qua
một quá trình dài lịch sử tạo
thành..
TTM: Theo ông thì, từ
"lồn" thường xuất hiện
khi nào?Nói cách khác,
những tình huống nào
khiến người Việt sử
dụng từ "lồn"? Có nên
khuyến khích sử dụng
từ này không? Và sử
dụng theo cách nào và
với mức độ nào là hợp
lý?
Ph.D Thiên Nguyên:
Theo tôi từ "lồn" có thể
xuất hiện ở mọi lúc mọi
nơi. Nhưng thường thì
người ta hay dùng khi
cảm thấy ức chế, bức
xúc một điều gì đó, hoặc
căm tức một ai đó và
cảm thấy cần thiết phải
giải phóng. Ví dụ: "nóng
vãi lồn!" (nóng nực
không chịu được);
"chán vãi lồn!" (quá
chán); "thời tiết như
lồn!" (thời tiết xấu
quá); "Nhìn cái lồn
à?" (mày nhìn gì tao
thế?) "Lải nhải cái
lồn!" (đừng nói nữa tao
nhức đầu lắm) "Thằng
mặt lồn" (tao ghét mày
rồi đấy!)...đơn giản hơn:
"Lồn!" (chán không còn
từ gì để nói).
Cũng có khi người ta
dùng từ "lồn" để biểu
đạt sự nghi vấn. "Cái lồn
gì thế?" (cái gì thế);
"Nó nói cái lồn gì thế
nhỉ?" (bạn ấy nói gì tớ
nghe không rõ). "Thế là
thế lồn nào?" (thế này
là thế nào) "Thằn lồn
nào kia?" (thằng nào
kia?). Đa phần trong
trường hợp này từ "lồn"
chỉ mang tính chất bổ
ngữ bổ sung sắc thái, có
thể loại bỏ từ này mà
không làm mất đi ý
nghĩa của câu.
Cũng có lúc người ta sử
dụng từ "lồn" để thể
hiện sự phấn khích:
"Sướng vãi cả lồn" (quá
sướng); "đẹp vãi
lồn" (đẹp quá); hoặc
đơn giản hơn: "vãi
lồn!" (hay quá/tuyệt
quá/kinh ngạc quá/
wonderful…)
Nói là khuyến khích thì
không nên khuyến
khích, vì ít nhiều cách
dùng này cũng hơi
suồng sã và thô tục.
Song bảo rằng nên ngăn
cấm việc sử dụng từ
này là không nên và
duy ý chí:có mà cấm
được cái lồn(!). Vì từ
ngàn xưa đến nay nó
đã là một công cụ của
giới bình dân nhằm giải
tỏa những ức chế của
cuộc sống. Có chăng,
chúng ta cần cân nhắc
những tình huống nào
thì nên sử dụng, những
tình huống nào hạn
chế, và những tình
huông nào là không
nên. Khi ngồi một mình
chán đời mà phọt ra câu
đấy có khi lại hay,
khiến tinh thần sảng
khoái. Khi vui vẻ cùng
bạn bè, nói ra từ "lồn"
khiến các khoảng cách
xích lại gần hơn, vui
hơn (chỉ dành cho bạn
thân, đồng trang lứa).
Dùng để xúc phạm hay
mạ lị một ai đó thì
không nên, hoặc chỉ hạn
chế thôi. Còn trong các
buổi tiệc, hội nghị, ma
chay, cưới xin… mang
tính nghiêm túc thì cấm
tiệt, chớ có dùng. Đại
khái thế…
TTM: Theo ông thì từ
"lồn" là một từ độc
quyền của giới bình
dân, ít học? Vậy thì giới
"cao nhân", có học
người ta có dùng
không? Nếu không thì
người ta dùng từ gì để
thay thế?
Ph.D Thiên Nguyên:
Không, theo tôi đã là
một phạm trù văn hóa
mang tính phổ quát thì
không có gì là độc
quyền cả. Làm gì có nhà
văn hóa nào dám phát
biểu rằng "ta đây chưa
hề nói từ "lồn" bao
giờ"? Nếu không muốn
bị ăn gạch vào mặt? Từ
xa xưa người Việt dùng
từ "lồn" bắt đầu từ nhu
cầu muốn chửi bới, xúc
phạm một ai đó cho bõ
tức, bõ ghét. "Lồn",
cũng như "cặc", thường
là ngôn ngữ của người
bề trên với người bề
dưới, ít nhất là cùng lứa
với nhau. Theo G.S
Nguyễn Hưng Quốc thì
nó ban đầu là độc
quyền của những người
bề trên, giai cấp thống
trị chứ không phải là
giai cấp bình dân: "Trên
đê cụ lớn văng con cặc/
Dưới đất thầy cai
thượng cẳng
tay" (Nguyễn Thiện Kế).
Văng "lồn", "cặc" được
coi là những "taboo"-
điều cấm kỵ -Nó chỉ
dùng cho giới bề trên
đối với bề dưới (đố
thằng dân ngu cu đen
nào dám văng "Lồn" với
quan thầy đấy?). Ngày
nay thì ngược lại, chính
giới bình dân mới là
tầng lớp sử dụng từ này
nhiều hơn. Quả là một
cuộc cách mạng trong
việc dành quyền sử
dụng từ ngữ.
Tuy nhiên,không phải
giới tri thức, Hi-Class
không sử dụng từ
"Lồn". Bọn họ vẫn dùng
đấy, song kín kẽ hơn,
khéo léo hơn, uyển
chuyển hơn, tế nhị hơn
mà thôi. Tôi và mấy anh
bạn Tiến sỹ trong lúc
trà dư tửu hậu hoặc
ngồi thịt chó với nhau
vẫn văng "lồn" như
thường, có sao đâu. Đó
là trong ngôn ngữ nói,
còn ngôn ngữ viết tất
nhiên là người ta sẽ e
dè hơn. Vì thực ra xã hội
vẫn chưa chấp nhận
phạm trù hơi mang tính
thô tục này. Một số
người cố tránh né nó
[có vẻ] chê bai nó, khinh
ghét nó, thô bỉ hóa nó
rồi thay thế bằng các từ
ngữ Hán Việt một cách
khiên cưỡng như "Âm
đạo" hay khoa học hơn:
"cơ quan sinh dục" rồi
nói tránh : "chỗ ấy"…Đã
đành là tùy từng văn
cảnh cụ thể, nhưng đôi
khi người đọc đang cảm
thấy bứt rứt, cần "nó"
xuất hiện thì người
viết lại không dám cho
"nó" xuất hiện, tạo nên
cảm giác hụt hẫng, mất
sướng. Song gần đây tôi
thấy một số các bạn trẻ
cũng đã mạnh dạn hơn
trong ngôn ngữ viết, đã
dám văng "lồn" trong
bài viết của mình. Tôi
hoan nghênh. Anh có
công nhận không?
Chẳng lẽ khi mô tả ngôn
ngữ của một cậu 9x,
chúng ta lại viết: "Vãi
cả…âm đạo" à? Hay "vãi
cả…Chỗ ấy"? nghe nó có
ngu không? Vậy
đấy,theo tôi, hãy để
"lồn" được là "lồn",
không cần thay thế nó,
và chưa bao giờ cần
thay thế nó.
TTM: Ông có thể cho
biết tại sao dân gian ta
lại hay dùng các từ ngữ
chỉ cơ quan sinh dục để
phản kháng, để giải tỏa,
để xúc phạm một ai đó?
Mà không phải một lựa
chọn nào khác?
Ph.D Thiên Nguyên: Cậu
phóng viên thông minh
đẹp trai hỏi một câu hơi
bị được đấy. Cái này
theo tôi bắt nguồn từ
tín ngưỡng. Anh biết
tín ngưỡng phồn thực
của người Việt cổ chứ?
Tín ngưỡng này thờ
dương vật và âm đạo, 2
vật thiêng liêng mà tạo
hóa ban cho con người
để duy trì nòi giống.
Theo một số nghiên cứu
thì bánh chưng và bánh
dày đâu phải tượng
trưng cho trời và đất,
mà nó tượng trưng cho
cơ quan sinh dục nam
và nữ. Không chỉ riêng
người Việt, ngay cả
người Chăm người ta
cũng có 2 vị thần chỉ cơ
quan sinh dục [tên gì tôi
quên bố nó mất]. Như
vậy để thấy rằng người
Việt ta đã sớm hình
thành khái niệm về các
cơ quan sinh dục. Chả
đâu như người Việt, có
hàng tá từ để chỉ cơ
quan SD nam và nữ:
Chim, cặc, dái, buồi, cu,
thằng nhỏ, của quý, củ
từ..;Lồn, bướm, hĩm,
bím, bẽm, đếch (đách),
cô nhỏ…Chứng tỏ đây là
một cơ quan mà người
Việt rất coi trọng, rất
tôn thờ, và rất yêu quý!
Nhưng sau này tại sao
mà người ta lại dùng
với mục đích xúc phạm,
miệt thị thì có lẽ đã có
một cuộc chuyển pha
trong tư tưởng người
Việt [có thể do sự sụp
đổ của tín ngưỡng phồn
thực chăng?]. Qua đó
người ta lại coi cơ quan
sinh dục, hay hoạt động
tính dục là cái gì đó xấu
xa, đê hèn, bần tiện và ô
uế. Có một điều nhận
thấy rằng hồi xưa thì
giới nào khác sử dụng
từ chỉ cơ quan sinh dục
của giới ấy. Nam chửi
"cặc", nữ chửi "lồn".
Nhưng ngày nay có xu
thế tất cả cùng dùng
"lồn". Đấng mày râu có
khi dùng "lồn" còn
nhiều hơn chị em phụ
nữ. Có thể hiểu điều này
là do người ta coi "lồn"
ô uế, xấu xa hơn "cặc",
nên dùng để chửi bới sẽ
có tác dụng mạnh mẽ
hơn. Theo tôi cách nghĩ
này bắt nguồn từ tư
tưởng trọng nam khinh
nữ ngày xưa.
TTM: Theo ông thì "lồn"
ngoài ý nghĩa sinh học
nó còn là một phạm trù
văn hóa gồm nhiều tầng
lớp ý nghĩa phái sinh. Ở
trên chúng ta đã đề cập
đến khía cạnh "lồn"-
ngôn ngữ dùng để phản
kháng, thể hiện thái độ
thách thức, khiêu khích,
xúc phạm…Vậy còn
những khía cạnh khác,
như trong văn học, ca
dao, dân ca…thì sao?
Ông có thể cho biết rõ
hơn về khía cạnh này?
Ph.D Thiên Nguyên:
"Lồn" đi vào văn học
dân gian nhiều chứ. Tôi
lấy một số ví dụ nhé:
Về ca dao:
- Văn chương chữ nghĩa
bề bề
Thần L.ồn ám ảnh mà
mê mẩn đời.
Đấy, chữ nghĩa bề bề
còn bị ám ảnh bởi "lồn"
chứ đừng nói đến bọn
dân đen ít học.
- Lồn này lồn chẳng sợ
ai
Sợ thằng say rượu địt
dai đau lồn
- (….)
- Lồn bà bà tưởng lồn ai
Bà cho ông lý mượn hai
tháng liền
- Trên trời có ông sao
rua
Lồn em tua tủa có thua
chi nào
- Cơm ăn mỗi bữa mỗi
niêu
Tội gì bắt ốc cho rêu
bám lồn
...
Về thành ngữ, tục ngữ:
- Lo co đầu gối, lo rối
lông lồn: lo lắng một
vấn đề gì đó
- Cơm hàng, cháo chợ,
lồn vợ, nước sông:
Phong lưu khoáng đạt.
- Lồn Cổ Am, Cam đồng
vụ, vú Đồ Sơn: Làng Cổ
Am ngày xưa lắm người
đỗ đạt nên người ta ví ở
đó có những cái lồn tốt
đẻ ra người tài.
- Đẻ con khôn mát lồn
rười rượi, đẻ con dại
thảm hại cái lồn: Đẻ con
khôn sướng hơn con
dại.
- Sồn sồn như lồn phải
lá han: Sốt sắng quá
đáng một việc gì đó.
- Lồn lá mít, đít lồng
bàn: tướng phụ nữ ham
muốn tính dục cao.
- Dán bùa lồn mèo: Làm
việc cẩu thả, được
chăng hay chớ.
- Sờ lồn béo, đéo lồn
gầy: kinh nghiệm dân
gian.
- Trai thấy lồn lạ như
quạ thấy gà con: đặc
tính chung của đàn ông.
- Nhiều phân tốt lúa,
nhiều lụa tốt lồn: gái ăn
mặc đẹp dễ hấp dẫn
cánh mày râu.
- Cha chết không lo, lo
trâu méo lồn: Kinh
nghiệm dân gian.
------------------------
Câu đố:
Bốn cô trong tỉnh mới
ra
Cái lồn trắng hếu như
hoa ngó cần
Sư ông tẩn ngẩn tần
ngần
Cái buồi cửng tếu như
cần câu rô. (đố biết có
phải bộ ấm chén
không?)
Đi nhai đứng ngậm ngồi
cười nhảy qua mương
thì ngáp. (Cái lồn gì
thế?)
---------------
Bút tre:
Thu Vân giới thiệu Thu
Bồn
Thu Bồn sướng quá vỗ
lồn Thu Vân.
Thu Bồn ngồi cạnh Thu
Vân
Thu Vân tinh nghịch cấu
chân Thu Bồn
Thu Vân ngồi cạnh Thu
Bồn
Thu Bồn tinh nghịch cấu
lồn Thu Vân
Sầm Sơn sóng vỗ dập
dồn
Ba cô áo trắng ngửa Lồn
lên bơi
Chợ Đồng Xuân có tiếng
đồn
Có chị bán trứng vịt lồn
rất to….
-----------------------
Ngôn ngữ thời@:
- Vãi cả lồn: thán phục
một điều gì đó.
- Sồn sồn như chó cắn
lồn: xem lại mục "sồn
sồn như lồn phải lá
han".
- Ngu lồn: rất rất ngu
- Hãm lồn: hãm tài, bế
tắc, tiêu cực.
- Ăn cái lồn: không được
đâu, không ăn thua đâu.
- Hà Thiên Lộn: lồn thiên
hạ, ý nói đa dâm.
- Cười như lồn cười với
cứt: cười rũ rượi
--------------
Một số nhà văn (chủ
yếu văn mạng), nhà
báo, blogger ngày nay
cũng có xu hướng dùng
trực diện từ "Lồn" thay
vì viết tắt là "L." hay
"ồn" hay những gì đại
loại. Anh có đọc các
truyện tân liêu trai của
quái nhân Bàn Tài Cân
bao giờ chưa? Cái gã
chủ tịch HĐQT công ty
cổ phần Tinh Vân ấy?
Trong truyện của hắn,
phàm đã một cái tên mà
dính đến vần "ồn" thì y
như rằng có "vấn đề":
Tồn Như Liên (lồn như
tiên), Tồn Toàn Lương
(lồn toàn tương).
Đấy,như thế mà có ai
bảo văn của hắn tục
đâu, mà người ta, ngay
cả giới viết văn chuyên
nghiệp, cũng phải nể
phục và kính sợ các
thiên tuyệt bút của gã.
Tôi chỉ tóm lược sơ sơ
vậy thôi. Nhưng chừng
đó cũng đủ chứng minh
rằng: "lồn" là một nét
văn hóa đặc thù của dân
Việt, nó đã và đang dần
được chấp nhận và coi
như là một thuần phong
mỹ tục không thể xóa
bỏ.
TTM: Với một vai trò to
lớn như vậy, ông có cho
rằng chúng ta nên phát
triển và bảo tồn văn
hóa "lồn"?
Ph.D Thiên
Nguyên: Đúng thế,
chúng ta rất cần bảo
tồn và phát triển nó,
đưa nó vào quỹ đạo mà
vốn nó phải thuộc về.
Tôi nói phát triển ở đây
không có nghĩa là "nhà
nhà sử dụng ngôn ngữ
"lồn", người người sử
dụng ngôn ngữ "lồn".
Mà chúng ta cần phải
mô phạm hóa, văn hóa
hóa phạm trù "lồn". Làm
sao để ai ai cũng hiểu
hết được các khía cạnh
của nó, ai cũng biết
cách sử dụng nó một
cách văn minh, khiến
nó không bị bứng ra
khỏi xã hội, và cũng
không thô tục hóa xã
hội. Tôi coi việc sử dụng
các ngôn ngữ thô tục
nói chung như là việc
thuần phục một con
ngựa nòi. Khó đấy,
nhưng thuần phục được
rồi, điều khiển được nó
rồi ta sẽ thấy nó cũng
thú vị đấy chứ, cũng
hay ho lắm chứ. Tất lẽ
dĩ ngẫu đây là công việc
của các nhà văn hóa, các
nhà giáo dục. Còn tôi chỉ
là nhà tình dục, tôi cứ
quăng "lồn" ra đấy cho
các ông ấy [nhà văn
hóa, nhà giáo dục]
muốn sắp xếp vào đâu
thì xếp(cười).
TTM: Xin cảm ơn tiến sỹ
vì một buổi nói chuyện
cởi mở và thú vị.
PhD.Thiên Nguyên:
Vâng, lồn!